"Een vlucht regenwulpen" van Maarten 't Hart

“Ik was niet geïsoleerder dan anderen, ik had alleen maar minder vertrouwen in de surrogaten die werden aangeprezen als middelen om de eenzaamheid te verdrijven: liefde, vriendschap, gezelligheid.”

Er zijn zo van die boeken die tot het collectieve geheugen behoren. “Een vlucht regenwulpen” van Maarten ’t Hart is zo een van die titels; een boek dat in mijn geheugen gebeiteld staat als een belangrijke klassieker van de Nederlandse literatuur, maar ik had het nooit gelezen. Toen ik het toevallig in een kringloopwinkel zag liggen, realiseerde ik me dat ik zelfs geen idee had waarover het gaat. 1 euro is dan geen geld om zo’n boek mee te nemen en te ontdekken.

Maarten, het hoofdpersonage, was als kind al heel eenzaam. Hij begaf zich liever op z’n eentje in de natuur, dan om te gaan met zijn leeftijdsgenoten. Ook als volwassene wordt hij nog geplaagd door pleinvrees en dwanggedachten. Zo is hij er steeds van overtuigd dat hij binnenkort zal sterven. Dit alles maakt het hem ontzettend moeilijk om met anderen om te gaan. Hij vindt dit niet erg – hij verkiest ‘alleen zijn’ boven sociale contacten. Toch hunkert hij naar liefde – zijn fascinatie voor zijn klasgenootje Martha blijft hij zijn hele leven met zich meedragen. Maar hij beseft dat dit niet voor hem weggelegd is…

Een heel mooi geschreven boek. ’t Hart weet heel goed de vredigheid weer te geven die Maarten voelt als hij door het riet vaart en de vogels observeert. Telkens er contact is met anderen, verandert dat in een voortdurend gevoel van onveiligheid en onrust.

Een boek over isolement en de drang naar liefde, die nooit gerealiseerd wordt. Ik herken me wel in het hoofdpersonage Maarten. Niet dat ik neurotisch ben of geplaagd word door dwanggedachten, maar dat gevoel van eenzaamheid herken ik maar al te goed. Als jongeman was ik ook erg schuchter, voelde me nooit echt thuis in een groep en zelfs nu nog voel ik dat ik zelden echt tot rust kan komen als er andere mensen in de buurt zijn. Wat een geluk, denk ik dan, dat ik die liefde wel gevonden heb. Die herkenbaarheid zal er wel toe bijdragen dat ik dit een ontzettend mooi boek vond.

Maarten ’t Hart: Een vlucht regenwulpen. Amsterdam, De Arbeiderspers, 1978, 197 p.

Oorspr. uitgave: 1978